Van de fouten moet je leren, maar als niet weet wat je fout hebt gedaan, dan leer je niets. Waar mensen werken, worden fouten gemaakt, ook bij Justitie gebeurt dat. En sommige fouten hebben ernstiger gevolgen dan anderen. Je zult maar – door een fout van Justitie – tot 6 jaar gevangenisstraf worden veroordeeld, terwijl je onschuldig bent. Tenminste, het staat niet vast dat je de daad waarvoor je bent veroordeeld, hebt gepleegd. Dat kan een keer gebeuren, en dat noemen ze dan een gerechtelijke dwaling. Maar het begint erop te lijken dat daarvan niets leert.
Leren van je fouten kan alleen als je erkent dat je een fout hebt gemaakt. Wij hadden ooit eens een secretaris-generaal op het Ministerie die geen fouten maakte, maar het steeds had over “voortschrijdend inzicht”. Niet alleen camoufleren dat je knallers van fouten maakte, maar daarna ook rustig doorgaan met fouten maken. Hij is – geloof ik – ergens weggepromoveerd.
Rond de zaak van Ina Post presteert Justitie ook zo ongeveer hetzelfde. Nee, we hebben niet zodanige fouten gemaakt dat hier sprake is van een gerechtelijke dwaling. Volgens “Wikipedia” is een gerechtelijke dwaling een “justitiële dwaling of een eenzijdige dwaling van een openbaar aanklager, waarbij iemand op wie geen schuld rust langdurig wordt vervolgd.” Vierentwintig jaar noem ik echt wel langdurig. Maar nee, de advocaat-generaal houdt erop dat er sprake is van voortschrijdend inzicht tussen nu en vierentwintig jaar geleden.
Dat je met de technieken van nu fouten in het verleden kunt opsporen en herstellen, is één ding, gelukkig maar. Maar je houdt ontlastend bewijs achterhoudt om iemand toch maar veroordeeld te krijgen. Dat noem ik geen voortschrijdend inzicht, maar een afschuwelijke, fundamentele fout. Hiervoor mag Justitie, wat mij betreft, flink de portemonnee trekken, ook al moet ik dat als belastingbetaler waarschijnlijk betalen.
